Typ TYPHOON

UZBROJENIE:

Głównym uzbrojeniem okrętów podwodnych typu Typhoon były pociski rakietowe R-39 (wg oznaczenia NATO SS-N-20). Rakieta ta jest trzystopniowym pociskiem napędzanym paliwem stałym z silnikami pierwszego i drugiego stopnia w osłonie epoksydowej, o zasięgu maksymalnym 8300 km. SS-N-20 mierzy 15 m długości i 2,2 m średnicy, może przenosić od sześciu do dziewięciu oddzielnych głowic. Prace nad tą rakietą prowadziło Biuro Konstrukcyjne Budowy Maszyn Makijewa w 1971 roku.

Okręty tego typu przenoszą 20 rakiet balistycznych SS-N-20 umieszczonych w dużym pomieszczeniu przed kioskiem. Takie nietypowe rozmieszczenie rakiet może wskazywać na konieczność zrównoważenia ciężaru siłowni ulokowanej w krótkim przedziale rufowym.

Rakiety mogą być wystrzeliwane z okrętu znajdującego się na Morzu Barentsa lub spod pokrywy lodowej Morza Arktycznego.

Jeszcze przed oficjalnym wprowadzeniem do uzbrojenia pocisków R-39, które nastąpiło w 1989 roku (system D-19 w którego skład wchodziły pociski R-39 został zaakceptowany do służby już w 1984 roku), rozpoczęto już w 1980 roku prace nad następcą tego pocisku tj. R-39M, w który miały być również wyposażone przyszłe okręty podwodne typu Borei. Testy prototypu w locie rozpoczęły się w 1996 roku, jednak po przeprowadzeniu czterech nieudanych prób cały program został anulowany. Postanowiono rozpocząć pracę nad zupełnie nowym pociskiem R-30 również na paliwo stałe. Nowy pocisk miał być opracowywany pod kierunkiem nie posiadającego do tej pory doświadczenia w konstruowaniu broni SLBM Moskiewski Instytut Technologii Cieplnych (MITT) we współpracy z Biurem Konstrukcyjnym Budowy Maszyn.

Okręty te wyposażone są również w uzbrojenie torpedowe, posiadają cztery dziobowe wyrzutnie kalibru 652 mm oraz dwie kalibru 533 mm. Z wyrzutni 652 można wystrzeliwać również rakiety SS-N-16 lub torpedy typu 65, naprowadzającą się po kliwaterze celu.

HISTORIA OKRĘTU:

Charakter okrętów podwodnych nosicieli rakiet balistycznych uległ całkowitej zmianie po zbudowaniu rakietowych pocisków balistycznych dalekiego zasięgu, mogących zagrozić bezpośrednio terytorium Stanów Zjednoczonych z bezpiecznych wód kontrolowanych przez rosyjskie służby morskie. Dzięki nowym pociskom balistycznym konstruktorzy okrętów podwodnych w Rosji zaczęli zwracać uwagę zdolność do długotrwałego przebywania pod wodą, siły ognia, możliwości przetrwania ataku torpedowego, wyciszenia okrętu.

Prędkość przestała być czynnikiem istotnym. Nowe cechy okrętów podwodnych spowodowały iż przy konstruowaniu okrętów typu TYPHOON znacznie zwiększono szerokość kadłuba. Dzięki temu można było pomieścić nowe urządzenia i zwiększyć liczbę zabieranych rakiet balistycznych.

Okręty tego typu na wzór amerykańskich okrętów podwodnych posiadają dwie wymienne załogi. Ze względu na bardzo duży koszty budowy tych okrętów Rosja do 1993 roku wybudowała ich sześć. Podstawą do budowy tych okrętów były okręty typu DELTA, oraz okręty typu YANKEE. Pierwsze okręty tej typu zaczęto budować w 1977 r., w stoczni w Siewierdowińsku – największej na świecie stoczni budującej okręty podwodne. Wodowanie pierwszego okrętu nastąpiło w 1980 r., a początek prób miał miejsce w czerwcu 1981 r. Drugi okręt zwodowano w październiku 1982 r., a jego próby rozpoczęto w czerwcu 1983 r. Trzeci okręt wszedł do służby w 1985 r.

Między rokiem 1981 a 1989 do służby weszło ogółem sześć jednostek tego typu. Wszystkie zostały przydzielone do Pierwszej Flotylli Atomowych Okrętów Podwodnych z bazą w Zapadnaja Lica. Okręty zostały zbudowane w stoczni w Siewierodwińsku, gdzie specjalnie na potrzeby budowy tego typu zbudowano największą halę na świecie w której budowane były okręty podwodne.

Rosyjska Marynarka Wojenna w 1994 zamierzała rozpocząć modernizację projektu 941 w celu przystosowania okrętów do przenoszenia zmodernizowanych pocisków R-39M. Rezygnacja z tego projektu postawiła pod znakiem przyszłości dalszy los okrętów.

Począwszy od jednostek TK-202 i TK-12 Simbirsk, rozpoczęto proces wycofywania tych jednostek ze służby. Jedynym pozostającym w służbie okrętem jest TK-208, który niepełni jednak służby operacyjnej w jest jedynie wykorzystywany jako platforma testowa do wystrzeliwania pocisków balistycznych R-30 Buława.

Pod koniec czerwca 2009 roku admirał Władimir Wysocki poinformował dziennikarzy o możliwości remontu i modernizacji dwóch okrętów typu Typhoon. Następnego roku w maju admirał przekazał do opinii publicznej decyzję o pozostawieniu w służbie okrętów tej klasy w Marynarce Wojennej Rosji do 2019 roku.⁸

WYPADKI:

• W trakcie służby, okręt podwodny TK-17 Archangielsk został uszkodzony przez pożar wywołany wypadkiem podczas załadunku pocisku.